فایل روتاری دندانپزشکی
ابزارهای درمان ریشه تا پیش از سال ۱۹۸۸ از فولاد کربنی یا فولاد ضدزنگ ساخته میشدند، تا اینکه «والیا» و همکارانش ترکیب شگفتانگیز نیکل و تیتانیوم را به دنیای اندودانتیکس معرفی کردند. فایلهای روتاری نیکل–تیتانیوم در اوایل دهه ۱۹۹۰ وارد عرصه دندانپزشکی شدند. از آن زمان تاکنون، فایل روتاری دندانپزشکی بر اساس نیاز و سهولت کار، بهطور مداوم تکامل یافتهاند.
ترکیب نیکل و تیتانیوم بهعنوان یک موهبت برای دنیای دندانپزشکی شناخته میشود، زیرا دارای خاصیت حافظه شکلی و کشسانی فوقالعاده است. این آلیاژ پس از قرار گرفتن در معرض دمای خاص، شکل اولیه خود را بازیابی میکند، که آن را به انتخابی ایدهآل برای سیستم فایلهای درمان ریشه تبدیل مینماید. به دلیل انعطافپذیری بالای این آلیاژ، فایلها مسیر کانال ریشه را دنبال میکنند و بنابراین برای کانالهای منحنی بسیار مناسب هستند. با دوام بیشتر و توانایی انتقال گشتاور، این ابزارها نتایج بهینه و پایدار ارائه میدهند. ویژگیهای آنها استفاده را به موارد خاص محدود نمیکند و به همین دلیل احتمال شکست فایلها و به خطر افتادن درمان ریشه را به حداقل میرساند.
هدف
انگیزه تکامل این ابزارها تنها محدود به شکلدهی کانال دندان یا افزایش میزان موفقیت درمان ریشه نیست، بلکه آسایش و راحتی دندانپزشک و بیمار نیز مدنظر است. فایلهای اندودانتیک روتاری در حال پیشرفت بوده و جایگزین فایلهای دستی سنتی میشوند تا شکلدهی کامل کانال در کمترین زمان و با کمترین تلاش انجام گیرد. این تکامل همچنین به منظور جلوگیری از بروز مشکلاتی مانند ایجاد لبه، سوراخ شدن کانال، یا شکستن فایلها صورت میگیرد.
چه این فرآیند را توسعه، پیشرفت، تغییر، بازنگری یا حتی نوآوری بنامیم، تغییرات در حوزه دندانپزشکی فرآیندی بیپایان به نظر میرسد. تکامل در اصل به معنای تغییر است و هر تغییر کوچک در مسیر رشد، اثرگذار خواهد بود؛ همانطور که بهدرستی گفته شده است: «کمکم، بسیار میشود.»
فایل روتاری FKG – XP Endo Shaper Plus
قیمت اصلی: 6,875,000 تومان بود.6,187,500 تومانقیمت فعلی: 6,187,500 تومان.
فایل روتاری FKG – XP Endo Shaper 30/.04 sequence 25mm
قیمت اصلی: 16,100,000 تومان بود.14,490,000 تومانقیمت فعلی: 14,490,000 تومان.
فایل روتاری FKG – RACE 50/.04 25mm
قیمت اصلی: 1,950,000 تومان بود.1,755,000 تومانقیمت فعلی: 1,755,000 تومان.
فایل روتاری FKG – RACE EVO 25/.04 sequence 25mm
قیمت اصلی: 8,300,000 تومان بود.7,470,000 تومانقیمت فعلی: 7,470,000 تومان.
فایل روتاری FKG – D-Race Sequence
قیمت اصلی: 5,500,000 تومان بود.4,950,000 تومانقیمت فعلی: 4,950,000 تومان.
فایل روتاری FKG – RACE 20/.06 25mm
قیمت اصلی: 1,950,000 تومان بود.1,755,000 تومانقیمت فعلی: 1,755,000 تومان.
فایل روتاری FKG – PreRace 40/.10 19mm
قیمت اصلی: 2,475,000 تومان بود.2,227,500 تومانقیمت فعلی: 2,227,500 تومان.در سایت لبخندتو طیف وسیعی از فایل های روتاری دندانپزشکی ارایه می شوند. برای مشاهده و خرید محصولات دندانپزشکی و اطلاع از قیمت این محصولات، لینک زیر را مشاهده نمایید:
انواع فایل روتاری دندانپزشکی
نسلبندی فایلهای روتاری نیکل-تیتانیوم
در گذر زمان انواع نسل هایی از فایل های روتاری ساخته شده است. در زیر لیستی از انواع فایل روتاری هایی که در نسل های مختلف ساته شده اند نگاهی خواهیم انداخت:
| نسل | سال معرفی | ابزارها / برندها |
|---|---|---|
| نسل اول فایل روتاری دندانپزشکی | از ۱۹۹۲ به بعد | LightSpeed Endodontics (۱۹۹۲) Profile – Dentsply (۱۹۹۳) Quantec – SybronEndo (۱۹۹۶) GT system – Dentsply (۱۹۹۸) |
| نسل دوم فایل روتاری دندانپزشکی | از ۲۰۰۱ به بعد | ProTaper Universal – Dentsply K3 – SybronEndo Hero Shaper – Micro-Mega Mtwo – VDW I Race و I Race Plus – FKG Dentaire |
| نسل سوم فایل روتاری دندانپزشکی | از ۲۰۰۸ به بعد | K3 XF Files – SybronEndo Profile GTX Series – Dentsply HyFlex CM – Coltene Vortex Blue – Dentsply Tulsa |
| نسل چهارم فایل روتاری دندانپزشکی | از ۲۰۱۱ به بعد | Wave One – Dentsply SAF – ReDent Nova Reciproc – VDW |
| نسل پنجم فایل روتاری دندانپزشکی | از ۲۰۱۳ به بعد | ProTaper Next و ProTaper Gold – Dentsply |
راهنمای رنگبندی فایلهای روتاری FKG Race
طراحی پایه هر فایل روتاری شامل ویژگیهای زیر است:
نوک (Tip)
شیب یا مخروطی بودن (Taper)
گام یا پیچ (Pitch)
زاویه مارپیچ (Helical angle)
زاویه برش یا خراش (Rake angle)
سطح شعاعی (Radial land)
اجزای فایل روتاری دندانپزشکی
فایلهای اندودانتیک روتاری انتخاب بسیاری از دندانپزشکان آیندهدار برای دستیابی به بهترین نتایج هستند، همانطور که «لویی آی. گراسمن» در کتاب خود بهدرستی بیان کرده است:
«تمیز کردن و شکلدهی کانال ریشه، مهمترین مرحله درمان ریشه است.»
اجزای تشکیل دهنده فایل روتاری
فایلهای روتاری نقش مهمی در موفقیت درمان ریشه دارند، از مرحله پاکسازی و شکلدهی گرفته تا پر کردن (Obturating) کانالها. یک کانال ایدهآل برای پر کردن باید از ورودی (Orifice) تا نوک اپیکال دارای یک شیب یکنواخت باشد تا مخروط گوتاپرکا یا هر ماده پرکننده دیگری، علاوه بر چسبیدن کامل به دیوارهها، به انتهای اپیکال نیز برسد.
هر سیستم فایل روتاری باکیفیت، همراه با مهارت و دقت بالای دندانپزشک، کانالهایی عالی برای تکمیل بینقص درمان ریشه آماده میکند.
این مقاله به بررسی ویژگیها و مشخصات چند برند مطرح فایلهای روتاری اندودانتیک میپردازد.
(هرچند برندهای دیگری نیز در این حوزه فعالیت میکنند که از نظر کیفیت و عملکرد با این محصولات رقابت میکنند.)
Dentsply Protaper Gold
این سیستم فایل روتاری، پرکاربردترین ابزار در میان دندانپزشکان است که امکان شکلدهی و پرداخت کانال را بهطور همزمان فراهم میکند. این فایلها انعطافپذیری فوقالعادهای داشته و قادرند انحنای اپیکال کانال را بهخوبی دنبال کنند.
این فایلها دارای دسته کوتاهتری به طول حدود ۱۱ میلیمتر هستند. هرچه انحنای کانال و تعداد چرخش فایل بیشتر باشد، خستگی فایل نیز افزایش مییابد. فایلهای Protaper Gold مقاومت بالایی در برابر خستگی چرخهای دارند، بنابراین فرآیند درمان ریشه با آنها ایمنتر و قابلاعتمادتر خواهد بود.
سرعت چرخش: ۳۰۰ دور در دقیقه (rpm)
گشتاور:
S1 و SX → ۵.۱ Ncm
S2 و F1 → ۱.۵ Ncm
- F2، F3، F4، F5 → ۳.۱ Ncm
Dentsply Protaper Gold
Waldent Wal-flex Gold
بیشتر ویژگیهای مورد انتظار از یک سیستم فایل روتاری کارآمد در Waldent Wal-flex Gold وجود دارد. این فایلها دارای انعطافپذیری منحصربهفرد، مقاومت در برابر خستگی چرخهای، نوک غیر برنده، مقاومت در برابر خوردگی و همچنین قیمت اقتصادی هستند.
پس از باز کردن دسترسی به دندان، اولین نیاز، برداشتن بقایای بافت از کانالها و سپس شکلدهی آنهاست. این فایلها به صورت سیستماتیک بافت پالپ را خارج کرده و شکل مورد نیاز را به کانالها میدهند. آنها حتی با کانالهای مسدود، کلسیفیه و دارای انحنای شدید نیز عملکرد بسیار خوبی دارند.
سرعت چرخش: ۲۵۰ تا ۳۵۰ دور در دقیقه (rpm)
گشتاور: ۱.۵ تا ۳ Ncm
Waldent Wal-flex Gold
SuperEndo Super Gold Flex
فایلهای SuperEndo Super Gold Flex دارای تمامی ویژگیهای پیشرفته مانند طراحی مخروطی متغیر، انعطافپذیری عالی، کارایی برش بالا و مقاومت در برابر خستگی چرخهای هستند، آن هم با قیمتی بسیار مقرونبهصرفه. این فایلها برای دندانپزشکان بسیار کاربرپسند بوده و امکان پیشخم کردن برای کانالهای منحنی را فراهم میکنند.
این ابزار به گونهای ساخته شده که پس از استریل شدن در اتوکلاو، شکل خود را بازیابی میکند و بنابراین میتوان آن را در چندین مورد استفاده کرد. طراحی مخروطی آن به گونهای است که فشار وارده بر دیوارههای کانال را کاهش داده و دنتین را حفظ میکند.
سرعت چرخش: ۳۰۰ تا ۳۵۰ دور در دقیقه (rpm)
گشتاور: ۱.۵ تا ۲ Ncm
SUPER ENDO SUPER GOLD FLEX
NeoEndo Flex Files
فایلهای NeoEndo Flex به دلیل کارایی بالای برش و انعطافپذیری مؤثر شناخته میشوند. این فایلها در یکسوم اپیکال دارای نوک ایمنی غیر برنده هستند تا از شکستن ناخواسته جلوگیری شود. مقطع عرضی این فایلها دارای طراحی مثلثی است که مقاومت عالی در برابر خستگی چرخهای ایجاد میکند.
در اغلب موارد، تنها استفاده از ۲ تا ۳ فایل برای تکمیل کار کافی است که فرآیند را سادهتر و زمان درمان را کوتاهتر میکند. این فایلها تحت پردازش حرارتی طلایی پیشرفته قرار میگیرند که باعث افزایش کارایی برش میشود. همچنین، عملیات حرارتی طولانیمدت سطح فایلها، باعث کاهش باز شدن شیارها تحت فشار داخل کانال میشود.
سرعت چرخش: ۳۵۰ دور در دقیقه (rpm)
گشتاور: ۱.۵ Ncm
NEOENDO FLEX FILESs
Micro Mega Hero Gold
این فایلها در دو نوع مخروطی ۴٪ و ۶٪ عرضه میشوند. در یکسوم اپیکال، شیب ۴٪ بوده و در قسمت کرونال تا ۶٪ افزایش مییابد. Hero Gold یک سیستم فایل تکبار مصرف است که فرآیند شکلدهی را با حداقل تعداد ابزار در یک مرحله کامل میکند. این ابزار سه لبه دارد که باعث تقسیم و تعادل نیروها میشود و هسته مرکزی بزرگ آن مقاومت بیشتری در برابر شکست ناگهانی ایجاد میکند.
این فایل دارای گام مارپیچ (Helical Pitch) است که با کارایی بالا بافت پالپ را خارج کرده و کانال را با انعطافپذیری مناسب شکل میدهد. طراحی مارپیچ آن در طول فایل متغیر است و همزمان با تغییر شیب، باعث کاهش خستگی دندانپزشک و تجربه راحتتر برای بیمار میشود.
این سیستم تکفایلی با ویژگیهای خود، درمان ریشه را سادهتر، سریعتر و بدون دردسر میکند.
سرعت چرخش: ۴۵۰ تا ۶۰۰ دور در دقیقه (rpm)
گشتاور: ۱.۲ Ncm
Micro mega Hero Gold
FKG Dentaire
شرکت FKG Dentaire یکی از پیشگامان در طراحی و تولید ابزارهای اندودانتیک پیشرفته است که بهخصوص در زمینه فایلهای روتاری نیکل-تیتانیوم شناخته شده است. این برند سوئیسی با تمرکز بر فناوری نوین، کیفیت ساخت بالا و نوآوری مستمر، ابزارهایی را ارائه میدهد که دقت، انعطافپذیری و دوام را به حداکثر میرسانند.
از جمله محصولات برجسته این شرکت میتوان به سری فایلهای I Race و I Race Plus اشاره کرد که در نسل دوم فایلهای روتاری جای دارند. این فایلها با طراحی خاص خود، توانایی بسیار بالایی در دنبال کردن انحناهای پیچیده کانالهای ریشه داشته و مقاومت قابل توجهی در برابر خستگی چرخهای نشان میدهند.
ویژگیهای کلیدی فایل روتاری FKG شامل:
نوک غیر برنده جهت جلوگیری از آسیب به بافتهای پیرامونی
طراحی مخروطی متغیر برای کاهش فشار بر دیواره کانال و حفظ دنتین
ساختار فلزی پیشرفته با ترکیب NiTi برای انعطافپذیری عالی
مقاوم در برابر شکست و خستگی در استفاده مکرر
FKG Dentaire
فایلهای FKG همچنین قابلیت استفاده در سیستمهای موتوردار با سرعت و گشتاور قابل تنظیم را داشته و مورد استقبال بسیاری از دندانپزشکان حرفهای قرار گرفتهاند. این برند به دلیل ترکیب بهینه کیفیت و قیمت، گزینه مناسبی برای کلینیکها و مراکز درمانی با استاندارد بالا به شمار میرود.
انواع فایل روتاری دندانپزشکی به همراه کد محصولات
راهنمای استفاده صحیح از فایلهای روتاری در درمان اندودانتیک
فایلهای روتاری نیکل–تیتانیوم (NiTi) یکی از مهمترین ابزارهای مدرن در درمان ریشه دندان هستند که با کاهش زمان کار و افزایش دقت، کیفیت درمان را ارتقا میدهند. با این حال، استفاده صحیح از این ابزارها نیازمند رعایت اصول مشخصی است تا هم اثربخشی درمان حفظ شود و هم خطرات احتمالی کاهش یابد.
مراحل و نکات کلیدی در استفاده از فایل روتاری
انتخاب صحیح سیستم فایل روتاری
پیش از شروع، بر اساس آناتومی ریشه، میزان انحنا و تجربه بالینی، مناسبترین سیستم فایل را انتخاب کنید.تهیه رادیوگرافی دقیق پیش از درمان
مسیر کانالها، انحناها و هرگونه تنگی یا انسداد را پیش از شروع کار شناسایی کنید تا از بروز مشکلات حین درمان جلوگیری شود.عدم ورود کامل فایل به کانال در یک مرحله
ورود ناگهانی و کامل فایل به کانال میتواند باعث گیر کردن و قفل شدن آن شود. ورود باید تدریجی و کنترلشده باشد.مطالعه دستورالعمل سازنده
پیش از استفاده، مشخصات فنی شامل سرعت چرخش (RPM) و گشتاور (Torque) را از دفترچه راهنمای محصول بررسی و رعایت کنید.رعایت محدودیت طول عمر ابزار
فایلهای روتاری طول عمر محدودی دارند. برای کاهش خطر شکستگی، بهترین روش استفاده یکبارمصرف آنهاست.اجتناب از اعمال فشار اضافی
در صورت برخورد با مانع یا مقاومت، فایل را بدون فشار اضافه خارج کنید و مسیر را مجدداً بررسی نمایید.پرهیز از تغییر مسیر ناگهانی
تغییر زاویه شدید میتواند باعث خمیدگی یا شکستگی فایل شود. حرکت باید نرم و تدریجی باشد.پاکسازی مداوم حین درمان
پس از هر ورود و خروج، دبریها را با گاز استریل از روی فایل پاک کنید.بازبینی ابزار پس از هر استفاده
وجود پیچخوردگی، ترک یا تغییر شکل نشانه پایان عمر فایل است و باید آن را کنار گذاشت.استفاده از لوبریکانت و محیط مرطوب
کانال نباید خشک باشد؛ استفاده از محلولهای شستوشو و روانکنندهها توصیه میشود.استریلسازی پس از هر بار استفاده
در صورت استفاده مجدد، فایل باید با روش اتوکلاو مطابق دستورالعمل سازنده استریل شود.
مزایای استفاده از فایلهای روتاری
افزایش دقت و کیفیت پاکسازی و شکلدهی کانال
کاهش مدت زمان درمان
بهبود انطباق ابزار با انحنای طبیعی ریشه
کاهش درد و ناراحتی بیمار در طول و پس از درمان
کاهش احتمال باقیماندن عفونت و جلوگیری از نیاز به درمان مجدد
نمونه برندهای معتبر فایل روتاری دندانپزشکی
برندهای مطرحی ئر بازار داخلی ایران وجود دارند که به عرضه فایل های روتاری می پردازند. اما از بهترین آنها میتوان برند های زیر را نام برد:
فایل روتاری دنکو – Denco
فایل روتاری تری ام – 3M
- فایل روتاری FKG
فایل روتاری میکرومگا – Micro-Mega
فایل روتاری دنستپلای – Dentsply
فایل روتاری ایتیس – Eighteeth
جمعبندی
استفاده صحیح از فایل روتاری، ترکیبی از دانش تخصصی، مهارت عملی و رعایت پروتکلهای سازنده است. هرچند در برخی درمانها استفاده از فایلهای دستی کفایت میکند، اما در مواردی که کانال دارای انحنا، تنگی یا دسترسی دشوار است، انتخاب سیستم روتاری مناسب میتواند نتیجه درمان را به شکل چشمگیری بهبود بخشد.
برای مشاهده تمامی محصولات دندانپزشکی 3M و اطلاع از قیمت این محصولات، لینک زیر را مشاهده نمایید:
با پیشرفت فناوری در درمانهای اندودانتیک، فایلهای روتاری نیز تکامل یافته و فرآیند درمان را سادهتر کردهاند. هرچند فایلهای دستی همچنان به عنوان مکمل استفاده میشوند، فایلهای روتاری دیدگاههای جدیدی را ایجاد کرده و اندودانتیکس را به سطح جدیدی از پیشرفت رساندهاند.
اطلاعات و برندهای ارائه شده مکمل دانش موجود هستند و هیچ قصد تبلیغ برندی وجود ندارد. ترتیب ذکر شده صرفاً تجربه شخصی نگارنده است و ممکن است نظرات دیگران متفاوت باشد.
پرسشهای متداول درباره فایلهای روتاری
فایل روتاری در اندو برای چه استفاده میشود؟
برای شکلدهی و تمیز کردن کانالهای ریشه در درمان ریشه استفاده میشود.
فایل اندو چه کاربردی دارد؟
برای تمیز کردن و شکلدهی کانالهای ریشه، حذف بافت پالپ آلوده و آمادهسازی کانال برای پر کردن.
بهترین فایل روتاری کدام است؟
بسته به درمان و ترجیح دندانپزشک متفاوت است. برندهای محبوب شامل ProTaper، WaveOne و Reciproc هستند.
هرکدام از فایلهای H و K در اندو چه کاربردی دارند؟
فایلهای دستی برای برش، خراش و برداشت بقایای بافت. فایلهای K پیچخورده و فایلهای H مارپیچی با برش تهاجمیتر.
منبع: 5 Best Endo Rotary Files